Początki szpitala w Choroszczy. Historia jednego zdjęcia
Białostocki Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Choroszczy oficjalnie został otwarty 25 listopada 1930 r. Początkowo oprócz dyrektora Stanisława Deresza personel lekarski składał się zaledwie czterech ordynatorów i asystenta oraz lekarzy pracujących w charakterze hospitantów. W dalszych latach liczbie chorych dochodzącej do 900 pacjentów w Szpitalu było zatrudnionych maksymalnie 15 lekarzy. Na czele każdego oddziału stał ordynator – psychiatra, wspomagali go lekarze dyżurni i asystenci, a w okresie wakacyjnym praktykanci. Ważne zadanie w rozpoznaniu schorzenia odgrywały pracownie kliniczno-naukowe: chemiczno-biologiczna, doświadczalna, rentgenowska i histopatologiczna. Zatrudniano tam trzech lekarzy i dwie laborantki, zaś cały szereg czynności pomocniczych wykonywali pacjenci.
Do bezpośredniej opieki nad chorymi zatrudniano pielęgniarki, kąpielowych, sanitariuszki i sanitariuszy. Ci ostatni rekrutowali się często z miejscowej ludności – warunkiem zatrudnienia było ukończenie 7 klas szkoły powszechnej i udział w kursach organizowanych przez szpital. Pracownicy otrzymywali też specjalny strój służbowy, wzorowany na mundurach wojskowych. Łącznie z pracownikami administracyjnymi i technicznymi szpital zatrudniał około 160 osób.
Zachowało się niewiele zdjęć przedstawiających pracowników szpitala z tamtego okresu. Oto jedno z nich:
Kilka osób udało się tez zidentyfikować:
1. Walerian Terajewicz (pierwszy rząd siedzi po środku)
Urodził się w 1902 r. Pracę w szpitalu w Choroszczy rozpoczął w 1930 r., przed wojną zajmował stanowisko ordynatora i zastępcy dyrektora szpitala. Miał stopień wojskowy podporucznika rezerwy i przydział do 42 pułku piechoty. We wrześniu 1939 r. został zmobilizowany i znalazł się w Zambrowie, gdzie dostał się w ręce Niemców, a po ich wycofaniu powrócił do szpitala w Choroszczy. Aresztowany przez NKWD i wywieziony do ZSRR, zdołał wraz z synem dotrzeć do wojsk tworzonych przez gen. Władysława Andersa. Był lekarzem w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, m.in. w szpitalu polowym 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Ostatnia wzmianka o nim to informacja, że w 1953 r. pracował w Mental Hospital w Bridgetown na Barbadosie.
2. Zygmunt Sieńkowski (I rząd trzeci z prawej)
Urodził się w 1906 r. Pracę w szpitalu w Choroszczy rozpoczął prawdopodobnie w 1932 r. Był jednym z lekarzy oddelegowanych do opieki podczas repatriacji psychicznie chorych emigrantów polskich z Francji. Opiekował się chorymi podczas morskiej podróży statkiem „Warszawa” z Hawru do Gdyni. Po wojnie mieszkał i pracował w Choroszczy, gdzie zmarł w 1983 r.
3. Stefan Fundowicz (I rząd pierwszy z prawej)
Urodził się w 1906 r. w Lipsku nad Wisłą. Dyplom lekarza uzyskał na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. We wrześniu 1933 r. podjął pracę w szpitalu w Choroszczy, gdzie wcześniej odbywał praktykę. W końcu sierpnia 1939 r. został zmobilizowany i trafił do niewoli niemieckiej. W 1942 r. został zwolniony i wrócił do Wilna, gdzie znajdowała się jego rodzina. W 1945 r. został kierownikiem Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, a w 1953 r. kierownikiem Wydziału Zdrowia w Radomiu. W ostatnich latach życia pracował w przychodni psychiatrycznej. Zmarł w 1967 r.
Anna Dąbrowska
kustosz Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy