Archiwum kategorii: Wspomnienia Złotoria
W październiku 2010 roku odwiedziłem Szkołę Podstawową w Złotorii. Celem mojej wizyty było zaproszenie dyrekcji oraz grona pedagogicznego szkoły na wieczornicę organizowaną przez Stowarzyszenie Pamięć i Tożsamość Skała. Miała się ona odbyć w formie lekcji historii, którą organizowaliśmy z okazji kolejnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku.
Zaprezentowałem dyrektor szkoły Pani Dorocie Stępień dyrektorowi szkoły cele działania naszego Stowarzyszenia. Jednym z nich jest propagowanie na naszej stronie internetowej wydarzeń historycznych, które miały miejsce w pobliskich miejscowościach. Pragniemy również prezentować ludzi, którzy brali udział w tych zdarzeniach. W trakcie rozmowy Pani dyrektor powiedziała, że ma coś, co może nasze Stowarzyszenie zainteresować. Otóż podczas porządkowania dokumentów po pożarze, który miał miejsce w szkole, natrafiła na teczkę ze zbiorem wspomnień.
Były to wspomnienia mieszkańców pobliskich wsi, których dzieci uczęszczały do szkoły w Złotorii. Wspomnienia dotyczyły głównie przeżyć związanych z II Wojną Światową. Zdaniem Pani Doroty Stępień szkoda by było, aby wiedza w nich zawarta zmarnowała się. Oczywiście w pełni podzielam pogląd Pani dyrektor. Dostałem zgodę na publikację tych wspomnień, ale bez nazwisk i dat urodzenia. Powodem tego jest to, że wszyscy autorzy wspomnień już nie żyją i nie mogą udzielić zgody na publikację.
Zbiór zawiera 19 wspomnień. Wszyscy autorzy są mężczyznami. Najmłodszy urodził się w 1922 roku, najstarszy w 1898 roku. W wojnie obronnej w 1939 roku brało udział 13 osób. W Ludowym Wojsku Polskim powstałym w ZSRR służyło 5 osób. W Armii Czerwonej 1 osoba. Większość z nich opisuje walki obronne w w 1939 roku na granicy z Prusami aż do klęski pod Kockiem. Wywiezieni na Syberię opisują, po wstąpieniu do LWP, szlak bojowy od Lenino do Berlina. Jedno z opowiadań sięga okresu Polskiej Organizacji Wojskowej z listopada 1918 roku. Opisuje akcje rozbrajania Niemców przez Polską Organizację Wojskową.
Zdecydowaliśmy, że teksty wspomnień zostaną przepisane aby ułatwić ich czytanie. Wspomnienia do druku opracowała Pani Wiesława Świsłocka. W tekstach dokonano niezbędnych korekt błędów, nie zmieniają one sensu wypowiedzi. Czytając teksty proszę pamiętać, że były one pisane w 1973 czyli w okresie głębokiego PRL-u. Niektóre wydarzenia z życia autorów są pomijane, inne podnoszone zgodnie z duchem epoki. Nie udało mi się ustalić, który z nauczycieli szkoły był pomysłodawcą akcji spisywania wspomnień. Sądzę, że w spisywaniu tych wspomnień brała udział ósma klasa, która kończyła Szkołę Podstawową w Złotorii w 1973 roku.
Serdecznie dziękuję Pani Dorocie Stępień Dyrektorowi Szkoły Podstawowej w Złotorii za udostępnienie wspomnień do publikacji. Myślę, że te wspomnienia usuną chociaż jedną małą plamę z historii zarówno lokalnej jak i kraju.
Prezes Stowarzyszenia Pamięć
i Tożsamość Skała
Grzegorz Krysiewicz
WSPOMNIENIA BĘDĄ REGULARNIE PUBLIKOWANE W SEKCJI ARTYKUŁY -> WSPOMNIANIA ZŁOTORIA
Mieczysław ze wsi Złotoria
W 1940 r. byłem w Związku Radzieckim na Syberii. W maju 1943 r. zostałem powołany w szeregi Wojska Polskiego. Wstąpiłem do I Dywizji im. Tadeusza Kościuszki, do Samodzielnej Kampanii Zwiadu, która formowała się w Siedlcach nad Oką. Zaznaczam, że wszystkiego nie pamiętam.
Czytaj dalej →
Franciszek ze wsi Złotria
W 1940 r. byłem w Związku Radzieckim na Syberii. W maju 1943r zostałem powołany w szeregi Wojska Polskiego. Wstąpiłem do I Dywizji im.Tadeusza Kościuszki, do Samodzielnego Dywizjonu Przeciwlotniczego, która formowała się w Siedlcach nad Oką. Zaznaczam, że wszystkiego nie pamiętam.
Czytaj dalej →
Czesław ze wsi Sawino
Do służby wojskowej w 10 pułku w Białymstoku zostałem zmobilizowany 24 sierpnia 1939 r. Przydzielony zostałem do karabinów RKM. Wysłano nas na front na granicy Grajewo. Tam został cały pułk rozbity, a dowódca pułku został zabity. Reszta rozbitej kompanii wycofała się pod Litwę, gdzie zostaliśmy internowani.
Czytaj dalej →
Stanisław ze wsi Radule
W roku 1931 zostałem powołany do czynnej służby wojskowej. Czynną służbę spędziłem w 42 pułku piechoty w Białymstoku. Po zakończeniu czynnej służby powróciłem do domu, ożeniłem się we wsi Rzędziany, gdzie prowadziłem warsztat kowalski. Tak prowadziłem życie robotnicze do 1939 roku.
W wyżej wspomnianym roku, w dniu 24 sierpnia zostałem powołany do 42 pułku piechoty w Białymstoku. Zostałem przydzielony do 2 batalionu 2 kompani CKM, gdzie dowódcą batalionu był major Chmielewski. Po wcieleniu nas do jednostki bojowej przerzucono nas do Ostrołęki i tam nas zastała kampania wrześniowa.
Czytaj dalej →
Adolf ze wsi Siekierki
W dniu 20 czerwca 1941 r. zostałem wywieziony na Syberię do Związku Radzieckiego. W Związku Radzieckim wstąpiłem do Wojska Polskiego do I dywizji im. T. Kościuszki. We wrześniu 43 roku ruszyliśmy na front z Sielc pod Lenino.
Czytaj dalej →
Stanisław ze wsi Sawino
W 1939 r. 24 sierpnia gdy wybuchła wojna z Niemcami zostałem powołany na wojnę i przydzielony do 3 dyonu telefonistów w Grodnie, gdzie zostałem umundurowany i otrzymałem sprzęt telefoniczny i broń.
Czytaj dalej →
Stanisław ze wsi Sawino
Dnia 24 VIII 1939 roku zostałem zmobilizowany na wojnę z Niemcami. Powołany do 42 pułku piechoty w Białymstoku. Zostałem przydzielony do batalionu wartowniczego kompanii 2. Po odejściu pułku na front w okolice Łomży nasz batalion zakwaterował się w koszarach pułkowych. Po wybuchu wojny batalion został skierowany na linię frontu Nowosiółki.
Czytaj dalej →
Józef ze wsi Rzędziany
W 1936 r. zostałem powołany do czynnej służby wojskowej. Służbę swą odbyłem w Wilnie w 30 pułku dywizji artylerii lekkiej. Po powrocie do domu jesienią 1938r. przebywałem w domu do dnida24 sierpnia 1939 r.
W dniu wyżej wspomnianym zostałem drogą mobilizacji powołany do rezerwy i wcielony do 29 pułku artylerii lekkiej w Grodnie. Po wcieleniu mnie do 7 baterii, przerzucono nas do Skierniewic. Tam zastała nas wojna. Po wyładowaniu nas w Skierniewicach, skierowano nas na Sulejów. Chrzest bojowy rozpoczęliśmy między Piotrkowem a Radomskiem.
Czytaj dalej →
Jan ze wsi Rzędziany
Życiorys
W roku 1929 zostałem powołany do czynnej służby wojskowej do 1 pułku legionów w Wilnie, służbę odbyłem w 7 kompanii W 1930 r. we wrześniu powróciłem do domu. W roku 1936 ożeniłem się i oddałem się pracy na roli. W domu, tak pracowałem spokojnie do dnia 24 sierpnia 1939 r.
W dniu wyżej wspomnianym zostałem powołany do wojska do 42 pułku piechoty w Białymstoku. Zostałem wcielony do 9 kompanii 4 batalionu, dowódcą batalionu był major Chmielewski.
Czytaj dalej →
Witold ze wsi Siekierki
Pow. Białystok
8 listopada 1937 roku byłem powołany do czynnej służby wojskowej – 10 pułk ułanów Białystok. Po dwóch latach służby w 1939 r. Niemiec uderzył 1 września na Polskę, wtedy wyjechaliśmy do Księżyna do lasu. Dali nam ostrą amunicję, ja byłem wyborowym strzelcem RK-Emu, dostałem R.K. Em i pojechaliśmy na podjazdy na Prusy Wschodnie. Przekroczyliśmy granicę, naszego wojska była tylko jedna linia a Niemców trzy linie. W pierwszym boju poszliśmy naprzód w miejscowości Biała lecz na marne, bo była duża przewaga niemiecka i musieliśmy się wycofać na tereny polskie.
Czytaj dalej →
